Voor ieder die zich gestraft of veroordeelt voelt...

“Als je nu niet je bordje leeg eet…” Ze krijgt de kans niet om haar zin af te maken. Vol verbazing zien we haar tweejarige peuter van de stoel afglijden en doelbewust naar de keukendeur lopen. “…dan zet ik je in de bijkeuken,” wilde ze nog zeggen. Maar de peuter stapt al vrijwillig de bijkeuken in en sluit de deur.

Verbaasd over dit voorval sprak ik er met iemand anders over. Die vertelde een soortgelijk verhaal, waarbij de peuter naar de besteklade loopt, er een houten lepel uithaalt en die naar de mopperende ouder brengt; klaar voor een pak slaag.

Bovenstaande situaties klinken misschien grappig, maar ze laten tevens zien dat we al heel jong leren dat we ‘stout’ zijn en ‘gestraft’ dienen te worden. En in het verlangen naar de weg van de minste weerstand, leren we negatieve emoties van anderen uit de weg te gaan door onszelf op voorhand al te straffen.

Later in het onderwijs en in ons volwassen leven wordt dit nog eens versterkt. We moeten braaf luisteren naar de ander. Doen we dat niet, dan worden we uit de klas of van school gestuurd, krijgen we ontslag, worden we sociaal buitengesloten of komen er andere sancties.

Tears of a dreamer - Leslie Ditto

Nog niet zo lang geleden kreeg ik met een instantie te maken die diverse eisen aan mij stelde. Maar, hoewel ik streefde naar een aangename samenwerking, merkte ik dat ik niet kon en wilde voldoen aan hun verwachtingen. Uit angst voor de maatregelen die zouden volgen, probeerde ik, tegen mijn zin in, toch zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de verplichtingen. Totdat ik me realiseerde dat ik mezelf zat te straffen voor wie ik werkelijk was, om te voorkomen dat zij dit zouden doen.

Climb that tree - Illustrator onbekend

Net als veel ouders en het onderwijs, had deze instantie blijkbaar de overtuiging dat zij mensen kon motiveren met dreiging. Maar, net zo min als dat een olifant onder dwang een boom kan beklimmen en een kind kan eten als een volwassene, zou ik nooit kunnen voldoen aan hun eisen.

Teleurstelling, boosheid of oordeel van een ander zegt dus niet direct iets over ons, maar meer over de (onmogelijke) verwachtingen van de ander. Het enige dat ik kon doen was mijn vertrouwen vergroten dat ik mocht zijn wie ik was en dat niemand, inclusief ikzelf, mij daarvoor hoefde te veroordelen. 

Vanaf het moment dat ik mezelf ging accepteren en stopte met straffen, veranderde vreemd genoeg de gehele situatie. De instantie trok zich terug en ik hoefde plotseling nergens meer aan te voldoen! 

Dit toont perfect hoe de wet van trekking werkt. Want omdat het universum altijd op zoek is naar balans, geeft het je straf zolang jij vindt dat je die verdient. Stel jezelf dus eens de vraag: Waarvoor straf jij jezelf? Hoe doe je dat? En hoe lang wil je dit nog blijven doen?